Leszno to powiatowe miasto, znajdujące się w Wielkopolsce, na drodze pomiędzy Wrocławiem a Poznaniem, w odległości około 80 km. Na południe od Stolicy Województwa Wielkopolskiego (Poznania). Pierwsze historyczne wzmianki o Lesznie datujemy na rok 1393, kiedy to Leszno było jeszcze wsią, miastem stało się dopiero w 1547 roku, kiedy to Rafał IV Leszczyński uzyskał od Zygmunta Starego zgodę na założenie miasta Leszna. Wielkopolska obfituje w bogactwo historyczne, ale także w atrakcje, które po prostu warto będąc tutaj odwiedzić, gdyż jest to niepowtarzalna do spotkania z Nimi okazja.
1. Antoniny Leszno
Antoniny były niegdyś folwarkiem, pracującym na rzecz pałacu Leszczyńskich i Sułkowskich. Do miasta Antoniny zostały przyłączone dopiero w 1929 roku. Ostatnie lata, to okres dynamicznych zmian dla tych terenów. Na Antoninach od 1993 roku powstały kolejno m. in. Wyższa Szkoła Marketingu i Zarządzania a przy niej Kryta Ujeżdżalnia – hala sportowa wraz z zapleczem socjalnym o pow. 3 tys. m², spełniająca wymogi organizacji zawodów konnych w skokach przez przeszkody rangi międzynarodowej, hotele, restauracje oraz Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczo-Rehabilitacyjny „Niezapominajka”. Historycznie – w okresie II Rzeczypospolitej dobra Antoniny zostały zakupione i należały do Sandomiersko-Wielkopolskiej Hodowli Nasion S.A. W ramach Jej działalności prowadzono w Nich m.in. stację uszlachetniania odmian buraka cukrowego i pszenicy, eksportującą nasiona do wielu krajów Europy.
Adres: Antoniny
2. Droga św. Jakuba
Niezwykły szlak, o nadanie któremu takiej, a nie innej nazwy zabiegali sami mieszkańcy. To dzięki Ich staraniom i przychylności Radnych alejka za os. Wieniawa nosi nazwę właśnie drogi św. Jakuba. Inicjatorką działań zmierzających do nadania alei nazwy była redaktor Lidka Matuszewska. Nie tylko zawalczyła o nazwę, ale także o nadanie miejscu niezwykłego charakteru poprzez umieszczenie w połowie alei tablicy informacyjnej i kamiennego słupka, takiego samego, jakich mnóstwo na Camino w Hiszpanii. Projekt mógł zostać zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu Miasta Leszna w ramach inicjatywy lokalnej. Droga upamiętnia szlak pielgrzymkowy zapoczątkowany we wczesnym średniowieczu prowadzący do grobu apostoła Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii.
Adres: osiedle Wieniawa
3. Teatr Miejski
To jeden z najmłodszych w kraju teatrów publicznych. Istnieje zaledwie od 2016 roku. Otwarty został, choć bynajmniej nie jest sam w sobie, On i Jego istnienie, żartem w dniu o symbolicznej dacie – w Prima Aprilis tegoż roku. Bazą do Jego powstania było Centrum Kultury i Sztuki. Jego organy założycielskie to Miasto Leszno i Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Teatr mimo swojej krótkiej historii prowadzi ożywioną działalność związaną z aktywną współpracą z lokalnym środowiskiem, zdobywaniem zaufania widzów, inicjowaniem i prowadzeniem licznych kulturalnych projektów, współpracą z wybitnymi twórcami, nawiązywaniem kooperacji z innymi scenami.
Choć nie ma własnego, stałego zespołu aktorskiego, a na Jego deskach grają rozmaici, mniej i bardziej znani aktorzy i współpracujący z tą instytucją młodzi absolwenci m.in. Wydziału Aktorskiego Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, czy Wydziału Aktorskiego Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie Filia we Wrocławiu, działa bardzo prężnie. Rocznie Teatr Miejski w Lesznie odwiedza, przychodząc na spektakle, blisko 20 tysięcy widzów, dla których granych jest tutaj w ciągu roku blisko 150 przedstawień. Już kilka tych lat, przez okres których rozwija swoją działalność, teatr wykorzystał na udowodnienie, że powołanie Go było dobrą decyzją. Przygotował w tym czasie i wystawił 30 spektakli, z czego 13 to prapremiery.
Za siedzibę służy Mu zabytkowy budynek, wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku. Jego budowa trwała najprawdopodobniej kilka lat i przypada na czas od 1850 do 1875 roku. Budowla stanęła na działce, która zgodnie z wolą dziedzica Leszna, Rafała Leszczyńskiego, od drugiej połowy XVII wieku była użytkowana przez działające w mieście od 1627 roku Bractwo Kurkowe. W 1902 roku formalnie w posiadanie tego efektownego gmachu, stylizowanego na pałac ziemiański, weszło wspomniane już Bractwo. W początkach XX wieku zabytek miał różne role do spełnienia. Mieściły się tutaj strzelnica, kręgielnia, restauracja, sala balowa, było to też co warto podkreślić – ulubione miejsce spotkań Leszczynian. Niegdysiejsza strzelnica leszczyńskiego Bractwa pełniła funkcję ważnego centrum kulturotwórczego, tętniącego życiem artystycznym, towarzyskim i patriotycznym Leszna.
W 1909 roku do budynku dobudowano zadaszony taras połączony z salą balową, a starsze jego części poddano restauracji. W okresie od 1927 do 1935 roku, przy okazji kolejnej przebudowy, na sali balowej pojawiła się scena, modernizacji poddano również kręgielnię. Po wojnie Bractwo uległo rozwiązaniu, a Jego siedziba niszczała. W 1947 roku zabytek zostaje przekazany pod zarząd Miasta. Ten z kolei powołuje w 1954 roku, umieszczając w dawnej strzelnicy Jego siedzibę, dom kultury z widownią na 420 miejsc. Tak obiekt o bogatej historii zaczyna pełnić funkcję kulturalną. Nie jest to jednak koniec zmian związanych z przebudowami, będzie miała miejsce bowiem jeszcze jedna poważna przebudowa w latach od 1979 do 1984 roku, podczas której zlikwidowana zostaje sala widowiskowa i dodane zostaje piętro. W roku 1993 budynek zyskuje wpis do rejestru zabytków. Teatr Miejski ma tutaj swoją siedzibę niezmiennie, od początku swojego istnienia. Na tyłach teatru mieści się Park im. Leszczyńskich Satyryków.
Adres: Gabriela Narutowicza 69, 64-100 Leszno
4. Wiatrak Czesław
Obiekt wyróżniony w konkursie Zabytek Zadbany 2019, organizowanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków. Zgodnie z wolą Jego ostatnich właścicieli nazwano Go tak na cześć człowieka, który był z nim związany niemal przez całe swoje życie – Czesława Owsiannego. Po wyremontowaniu przeniesiono Go na obecne miejsce czyli leszczyńskie Grzybowo, a dokładnie na teren Zespołu Szkół Rolniczo-Budowlanych.
Prace remontowe trwały w okresie od czerwca do września 2018 roku, a sfinansowano Je z budżetu miasta Leszna, dzięki dotacji uzyskanej z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jako, że posiada kompletne, sprawne, oryginalne wyposażenie, stanowi cenny zabytek ukazujący rozwój techniki młynarskiej od średniowiecza do połowy XX wieku. Zbudowany został w 1728 roku („z tego okresu pochodzi koło paleczne oraz większość elementów jego szkieletowej konstrukcji a także sztąber i mącznica, co potwierdzają badania dendrochologiczne” – jak możemy przeczytać na stronie Organizacji Turystycznej Leszno Region).
Jest jednym z dwu ocalałych z grupy około stu wiatraków, znajdujących się na przedmieściach Leszna w XVIII i XIX wieku. Według przekazów ustnych wiatrak pochodzi ze Sławy. Dopiero z początkiem XIX wieku został przetransportowany do Leszna. Wówczas usytuowano Go w okolicy obecnej ulicy C. K. Norwida. W drugiej połowie XIX wieku przeniesiono Go na ul. Strumykową, gdzie co najmniej od XVII wieku stały leszczyńskie wiatraki. Zaglądając ponownie na stronę Organizacji Turystycznej przeczytamy także, że: -„ Jest to typ wiatraka tzw. koźlaka, którego całą górną konstrukcję można obracać na drewnianym koźle stanowiącym jego podstawę. Mechanizm wiatraka pierwotnie napędzany był siłą wiatru. Po 1945 r. we wnętrzu zainstalowano silnik elektryczny i dokonano przesunięcia żaren z części centralnej na ścianę boczną.”.
Adres: Osiecka 8, 64-100 Leszno
5. Makieta miasta sprzed wielkiego pożaru w 1790 roku
Tuż obok Alei Słowackiego znajduje się niezwykła makieta wyobrażająca zabudowę miasta sprzed wielkiego pożaru miasta, który wydarzył się w 1790 roku. Jej autorem jest rzeźbiarz Roman Kosmala, ale merytorycznie w powstaniu makiety uczestniczyli również architekt Wojciech Kurzawa, miejski konserwator zabytków Maciej Urban oraz student architektury Jerzy Serafin. Makieta mogła powstać dzięki istnieniu archiwalnego planu miasta, który udostępniło Archiwum Państwowe w Lesznie. W oparciu o ten dokument było możliwe stworzenie tak niezwykłego obiektu.
Adres: Aleja Juliusza Słowackiego, 64-100 Leszno
6. Rynek
Na Jego zabudowę składają się w znakomitej większości kamienice wybudowane w latach od 1870 do 1914 roku. Do chwili obecnej w niezmienionym stanie przetrwały nieliczne barokowe kamieniczki z charakterystycznymi szczytowymi fasadami, pamiętające jeszcze czasy sprzed pożaru w 1790 roku.
Przy pierzei północnej przyciągną uwagę turysty dwa ze sobą sąsiadujące budynki: reprezentująca przełom XVII i XVIII wieku kamieniczka nr 15, z fasadą zwieńczoną obeliskiem z półksiężycem i dom należący wedle tradycji do Jana Jonstona (1603-1675) – wybitnego lekarza i uczonego. W tej kamieniczce nieprzerwanie od 1788 roku mieści się apteka. Jej wystrój to wierna kopia wyposażenia przedwojennego. Nad wejściem umieszczone jest godło domu „Pod łabędziem”, u wejścia możemy też podziwiać metalowe kółka do wiązania koni.
Wschodnia pierzeja to znajdujący się tu najstarszy budynek w rynku: kamieniczka nr 29 pochodząca prawdopodobnie z 1624 roku. Posiada malownicze podcienie, wsparte na kamiennych kolumnach, co czyni Ją najczęściej fotografowaną kamienicą na rynku. Nakrywa Ją dach naczółkowy, a na piętrze zachowały się witraże okienne z 1905 roku. Aktualnie swoją siedzibę ma w Niej hotel i restauracja o nazwie Wieniawa.
Pierzeja zachodnia uwagę przyciąga kamienicą z końca XIX wieku, wybudowaną na murach dwóch budynków z okresu XVIII wieku. W oficynie w podwórzu zachował się dwukondygnacyjny balkon. Mieszkanie usytuowane w tym budynku na pierwszym piętrze od strony rynku (ozdobny balkon) zajmowali niegdyś rodzice kompozytora światowej sławy, mieszkającego tu w latach 1924-1934 -Romana Maciejewskiego,. Późniejsze Jego pobyty w rodzinnym Lesznie zaowocowały kompozycjami m.in. niektórych ze znanych „Pieśni Kurpiowskich”. Zobaczymy tutaj fundowaną przez Leszczyńskie Towarzystwo Muzyczne im. Romana Maciejewskiego pamiątkową tablicę.
W kamienicy nr 32, znajdującej się w pierzei południowej zachowana została fasada z XVIII wieku, którą wieńczy ozdobny szczyt. Ponad wejściem umieszczony jest kartusz z wizerunkiem żurawia podczas toków, o czym świadczy trzymana w łapie „gruda ziemi”. W dwudziestoleciu międzywojennym mieściły się w Niej delikatesy, skład kolonialny oraz winiarnia „Gourmand” (Smakosz) Teofila Zgaińskiego. Było to ulubione miejsce spotkań elity towarzyskiej ówczesnego Leszna.
7. Ratusz
Ten barokowo-klasycystyczny budynek, zdobiący Centrum Rynku, jest obecnie reprezentacyjną budowlą pełniącą funkcje urzędowe i kulturalne. W obiekcie mieszczą się galeria sztuki, Biblioteka Ratuszowa, reprezentacyjny gabinet Prezydenta Miasta i Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Historycznie znajdowały się w Nim siedziba władz miejskich, sądu, a nawet areszt i magazyn sprzętu strażackiego.
„Pierwszy gmach Ratusza wzniesiono w latach 1637-1639 prawdopodobnie według projektu Krzysztofa Bandury Starszego. Wygląd tego budynku znamy jedynie z ryciny. Niemniej jednak ze źródeł historycznych autorstwa zarówno Johanna Heermanna, który o Ratuszu w Lesznie wspominał po raz pierwszy już w 1642 r. , oraz Jana Amosa Komeńskiego, wyczytujemy, że ówczesny gmach nie miał sobie równego w całej Wielkopolsce, poza ratuszem Poznańskim.” – podaje na swojej stronie Informacja Turystyczna.
Paradoks historyczny polega na tym, że budowla, w której magazynowano strażacki sprzęt, aż czterokrotnie płonęła. Każda popożarowa odbudowa przynosiła pewne zmiany wystroju wnętrz, zgodnie z panującymi akurat trendami modowymi.
Pierwszy pożar miał miejsce w 1656 roku. Zniszczony Nim budynek odbudowany został wg. projektu Martina Woydy. Po pożarze z 1707 roku nowy wystrój Ratuszowi nadał prawdopodobnie włoski architekt Pompeo Ferrarii. Z kolei, jak przypisują źródła, autorem przebudowy gmachu w latach 1786-1789 był królewski architekt Dominik Merlini, znany chociażby z projektu Pałacu Na Wodzie w warszawskich Łazienkach. Niestety, niebawem po przeprowadzeniu tej modernizacji nastąpił wielki pożar miasta z 1790 roku, w którym budynek spłonął doszczętnie. Jego odbudowa datowana jest dopiero na okres po wojnach napoleońskich w 1817 roku. Podczas tego przedsięwzięcia nie został odtworzony wysoki dach, ze względów oszczędnościowych natomiast wykonano dach płaski zasłonięty attyką. Budynek był od tego czasu w całości pokryty tynkiem piaskowo-wapiennym. Od lat 60-tych XX wieku dopiero zaczął mieć nadawane nowe kolory, najpierw brązowe, a później różowe lub pomarańczowe.
Przy sposobności ostatniego remontu elewacji, było to w latach 2019-2020 odtworzony został, na podstawie badań architektonicznych, koloryt budowli z przełomu XIX i XX wieku.
Adres: Rynek 1
8. Wyspa Konwaliowa
W prawdzie nie znajduje się w samym Lesznie, lecz na terenie Powiatu Leszczyńskiego, ale jest tak niezwykłym i urokliwym miejscem, że nie możemy się oprzeć temu, by zajrzeć tutaj choć na chwilę. Jej znakiem rozpoznawczym jest łanowe występowanie konwalii majowej o delikatnym różowym żyłkowaniu i o różnych nasadach pręcików. W okresie kwitnienia ten kwiatowy symbol stanowi ogromną atrakcję dla oka. To niebywałe, kwietne zagłębie znajduje się na Jeziorze Radomierskim, zajmuje powierzchnię około 24 hektarów, Poszycie tego magicznego skrawka lasu tworzą m.in. szakłak i dereń; runo natomiast stanowią: marzanna wonna, żonkil zwyczajny, żywiec cebulkowy, czosnek niedźwiedzi, szczawnik zajęczy, majownik dwulistny, a na drzewostan składają się ponad 100-letnie: dęby, klony, jesiony, olchy, lipy. Każdy kto kocha przyrodę i obcowanie z Nią, odpoczynek na łonie natury i piękne widoki po prostu musi odwiedzić Przemęt.
9. Stara Chata u Kowola
Dla miłośników historii i bliskich z Nią spotkań mamy jeszcze jedną perełkę z regionu. W tym gospodarstwie agroturystycznym, będącym rodzajem skansenu, czeka na nas spotkanie z przyrodą, historią i niecodziennymi atrakcjami. Stara Chata u Kowola znajduje się w małej miejscowości Kluczewo (na terenie malowniczego Przemęckiego Parku Krajobrazowego). Ci, którzy szukają noclegu i to w osobliwych, historycznych okolicznościach, na pewno się ucieszą, gdyż czeka tu na Nich możliwość spędzenia nocy w starej, prawie stuletniej chacie. Gospodarstwo swoją ofertę kieruje przede wszystkim do uczestników jednodniowych wycieczek szkolnych. Na młodzież i dzieci odwiedzające to niezwykłe miejsce czeka trwający około od 3 do 4 godzin program zwiedzania oparty o prezentację: ” Jak wyglądało i wygląda życie na wsi”. W ramach takiej wycieczki uczestnicy przeżywają zwiedzanie 100-letniej chaty, mogą, czasem jest to dla Nich niepowtarzalna szansa by w czymś takim uczestniczyć, oglądać pokaz przędzenia wełny, wyrabiania masła i sera, mogą też spróbować własnych sił w tych czynnościach; czeka oprócz tego na Nich zwiedzanie kuźni – kucie podkowy; przejażdżka bryczką; jak również prace w gospodarskiej zagrodzie (karmienie, dojenie zwierząt) oraz słodka niespodzianka, ognisko z pieczeniem kiełbasek, a także dawne zabawy podwórkowe. Osoby dorosłe niewątpliwie będą nie miej od najmłodszych zadowolone z odwiedzin w tym miejscu. Oferta skierowana do Nich, jeśli chcą zorganizować przyjazd grupowy obejmuje m. in.: imprezy integracyjne dla firm i grup zorganizowanych od 40 do 200 osób; posiłek (tradycyjne potrawy i domowe wyroby ); przejażdżkę bryczką; konkursy (dojenie kozy, rzut kaloszem, rzucanie podkowami i wiele innych atrakcji); pokaz w kuźni oraz ognisko. Jest też możliwość zamówienia orkiestry, która uprzyjemni pobyt. Szczegółowe informacje o takich rezerwacjach można uzyskać pod numerem telefonu: 600 129 743. To gospodarstwo agroturystyczne jest idealnym miejscem odpoczynku i aktywnego spędzania czasu w ciekawy sposób dla rodzin z dziećmi, zorganizowanych grup studentów, znajomych, jak i pasjonatów wiejskich klimatów, uwielbiających przebywać z dala od miejskiego hałasu oraz zgiełku.
Adres: ul Przemęcka 3, Kluczewo
10. Centrum Informacji Turystycznej
ul. Słowiańska 24, 64-100 Leszno
tel. 65 529 81 91/92
e-mail: infotur@leszno.pl
Działalności Informacji Turystycznej przyświecają następujące cele: promowanie walorów turystycznych miasta i regionu; doradztwo związane z pobytem i wypoczynkiem w regionie; udzielanie wszechstronnej informacji turystycznej oraz informacji praktycznych o mieście Lesznie.
Do zadań umożliwiających wypełnianie tychże celów należą zaś: gromadzenie informacji o możliwościach wypoczynku i formach spędzenia wolnego czasu w mieście oraz regionie leszczyńskim; sprzedaż wydawnictw turystycznych, materiałów promocyjnych, biletów na imprezy kulturalne i sportowe, biletów MZK; branie udziału oraz organizowanie stoisk na targach i giełdach turystycznych; gromadzenie informacji o imprezach kulturalnych i sportowych; współpraca z placówkami kultury oraz instytucjami działającymi w sektorze turystyki.
Godziny otwarcia: pn.-pt.: 09.00 – 17.00, sob.: 9.00 – 16.00.
Na turystów czeka także Filia Centrum Informacji Turystycznej na Dworcu PKP w Lesznie
Dworcowa 1, 64-100 Leszno
tel. 65 616 49 96
Godziny otwarcia: pn.: 8:00 – 15:00 (przerwa 11:00 – 11:30), wt.: 11:00 – 18:00 (przerwa 14:30 – 15:00), śr.: 8:00 – 15:00 (przerwa 11:00 – 11:30), czw.: 8:00 – 15:00 (przerwa 11:00 – 11:30), pt.: 11:00 – 18:00 (przerwa 14:30 – 15:00).