You are currently viewing Białystok – ciekawostki o mieście
https://pixabay.com/pl/photos/polska-bia%C5%82ystok-pa%C5%82ac-branickich-6238991/

Białystok jest największym miastem północno-wschodniej Polski. Jest zarazem stolicą województwa podlaskiego. Podlasie to historyczna nazwa tego regionu Polski.

Miasto leży w bliskiej odległości od granicy z Białorusią, Litwą i Rosją. Wielowiekowe mieszanie się różnych kultur stanowi o specyfice tego miasta. Niewątpliwe miało to wpływ na to, że miasto z biegiem lat stawało się ważnym ośrodkiem kulturowym, religijnym, naukowym i gospodarczym. Pełen rozkwit przypada na XIX wiek.

Dziś ta mieszanka sprawia, ze istnieje wiele ciekawostek związanych z tym miastem.

1. Pierwsze zapiski o istniejącej osadzie pochodzą z połowy XV wieku a dokładniej z lat 1440-1444.

2. Na przestrzeni wielu wieków rozwój miasta przebiegał w odmienny sposób od większości miast europejskich. Główny charakter miasta można przypisać bardziej do ośrodka rezydencjalnego. I właśnie ta linia rozwoju miasta zakończyła się w XIX wieku kiedy napływająca do miasta ludność żydowska zdominowała niemalże każdą gałąź gospodarki miasta. Głównymi sprawcami tego stanu rzeczy byli Żydzi pochodzący z Łodzi.

3. Ludność żydowska obok białoruskiej stanowiła główną narodową mieszankę mieszkańców Białegostoku. Obok nich byli jeszcze Polacy, Rosjanie, Tatarzy, Romowie.

4. W latach 1807-1915 Białystok znajdował się w zaborze rosyjskim. Następnie w wyniku wybuchu I wojny w latach 1915-1919 znalazł się w rękach niemieckich. Powrót do Polski nastąpił w 1920 roku w wyniku odbicia miasta z rąk rosyjskich przez Wojsko Polskie. Kolejne przejście w ręce rosyjskie nastąpiło w 1939 roku na skutek agresji radzieckiej na Polskę. Nie trwało to długo bo już w 1941 roku Niemcy zaatakowali Związek Radziecki i tym samym przejęli miasto. Powrót do Polski nastąpił po zakończeniu II wojny w 1945 roku.

5. W 1906 roku w mieście doszło do krwawych zamieszek sprowokowanych przez carskie władze, a skierowanych przeciwko ludności żydowskiej. W wyniku krwawych zamieszek doszło do bestialskiego mordu na żydowskiej ludności. Wydarzenie to w historii określane jest jako pogrom białostocki. W jego wyniku śmierć poniosło 88 osób w tym 82 Żydów.

6. Choć Białystok położony jest na Nizinie Północnopodlaskiej charakteryzuje się tym że miasto rozłożone jest na 7 wzniesieniach co niektórym kojarzy się z 7 wzgórzami na których rozpościera się włoski Rzym.

7. Język polski w wydaniu mieszkańców białostocczyzny jest bardzo specyficzny i charakteryzuje się „zaciąganiem”, polegającym na dłuższym akcentowaniu samogłosek. Ta językowa specyfika sprawia, że mowa rodowitych mieszkańców Białegostoku i Podlasia jest bardzo melodyjna.

8. Jak każda region Polski tak i tu spotkać można w języku potocznym wielu gwarowych naleciałości. Bardzo charakterystyczne jest w słownictwie tego rejonu powiedzenie np. „dam dla ciebie” co oznacza „dam tobie”, „bułka chleba” nie oznaczające hybrydy bułki z chlebem, a jedynie oznacza bochenek chleba. To tylko wybrane spośród wielu. Ciekawe jest to, że pomimo swojej specyfiki jest to tylko odpowiednie zestawienie słów polskich, a nie jak w innych gwarach zapożyczeń obcojęzycznych.

9. Budynek ratusza wzniesiony w Białymstoku w połowie XVIII wieku, nigdy nie był siedzibą władz miejskich. W początkach swojego istnienia pełni funkcję hali targowej, a obecnie jest siedzibą Muzeum Podlaskiego.

10. Rezydencjalny charakter miasta z minionego historycznego czasu sprawia, że miasto nie posiada typowej starówki z rynkiem, ratuszem i kamienicami wokół. Jest jedynie pewien sektor miasta określany jako starówka. Do najpiękniejszych zaś budowli w mieście zalicza się Pałac Branickich w którym obecnie mieści się siedziba Akademii Medycznej.